OSTEOARTRİT (OA) NEDİR?
OSTEOARTRİT (OA) NEDİR?
Osteoartrit (Kireçlenme), en yaygın görülen kronik kıkırdak hastalığı olarak bilinir. Kıkırdak, aşınma ve yıpranma ve/veya mekanik stres sonucu deforme oldukça, hücre dışı matris (ECM) kaybına yol açan şişme, ağrı ve inflamasyona sebep olur. - Diz osteoartriti, sıklıkla eklem içindeki ve çevresindeki yapıları içeren ve ilerleyen bir eklem hastalığıdır ve eklem kıkırdağı lezyonları, sinovit, subkondral skleroz ve osteofitlerle karakterize bir patoloji olarak kabul edilir.
- Diz osteoartriti çoğunlukla yavaş ilerleyen kıkırdak dejenerasyonu ve inflamasyonu ile karakterize edilen bir eklem hastalığıdır. Diz osteoartriti genellikle diz ağrısına ve hastanın hareketlerinin kısıtlanmasına sebep olur (örn. Yürümek ve merdiven çıkmak).
- OA ağrısı genellikle yapılan aktivite ile alakalıdır. Diz osteoartritinde, merdiven çıkmak, sandalyeden kalkmak ve uzun mesafe yürümek ağrıya sebep olabilir. Sabah tutukluğu genellikle 30 dakikadan kısa sürer. Hastalar genellikle bir dayanıksızlık semptomu olarak dizlerinin “bağının çözüldüğünü” ifade ederler.
OSTEOARTRİT İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
- Yaş, en riskli faktörlerden biridir
- Eklem yapılarında biyolojik yaş ile alakalı değişiklikler
- Kadın cinsiyeti (diz OA)
- Obezite (diz OA)
- Önceki diz yaralanmaları (diz OA)
- Diz kayması (diz OA)
- Diz uzatıcı kas zayıflığı (diz OA)
- Kalça kemiği şekil bozukluğu ve hafif displazi (özellikle orta yaşlarda (55-65), ama yaşlı nüfusta değil (65 yaştan büyük)) (kalça OA)
- Ciddi displazi (kalça OA)
OSTEOARTRİT AŞAMALARI
Aşama 0 (OA Öncesi) –Semptom görülmez
Aşama 1 (Erken veya Şüpheli)- Hafif eklem ağrısı; Henüz ciddi semptomlar yoktur
Aşama 2 (Hafif veya Minimal)- Aktiviteyle ağrı; Eklemleri düzleştirmede ve bükmede zorluk; Tutukluk
Aşama 3 (Orta dereceli)- Hareket ile sık ağrı; Sabahları veya oturduktan sonra tutukluk; eklemlerin görünür derecede şişmesi mümkün
Aşama 4 (Ciddi)- Eklemlerin kullanılmasıyla aşırı ağrı; Günlük aktivitelerde zorlanma; Yoğun tutukluk; Ciddi şişlik ve inflamasyon
OSTEOARTRİT (OA) SEMPTOMLARI NELERDİR?
OA eklem ağrısı tipik olarak aktivite ile şiddetlenen ve dinlenme ile rahatlayan bir hastalık olarak tanımlanır. Daha ilerlemiş olan OA ise dinlenme anında ve geceleri ağrıya neden olabilir ve uykusuzluğunda etkisiyle ağrı daha da şiddetlenebilir. Ağrı (genellikle aktivite ile bağlantılı ya da mekanik olarak tanımlanır; ilerlemiş hastalıklarda dinlenme anında da meydana gelebilir; genellikle derin, acı veren ve yayılımlıdır; başlangıçta kendini belli etmez), OA tanısına işaret eden başlıca semptomlara dahildir.
- İşlev azalması,
- Tutukluk (kısa süreli “jelleşme” olarak da adlandırılan, yani hareketsizlikten sonra kısa süreli tutukluk)
- Eklemin stabil olmaması, burkulması veya boşalması,
- Hastalar ayrıca ateş, gıcırdama, artan yaşa bağlı rahatsızlık (OA 40 yaşından önce yaygın değildir) gibi sistemik özelliklerin yokluğunda hareket azalması, deformasyon, şişlik ve ağrı devam ettiğinde ağrıya bağlı psikolojik sıkıntıdan şikâyet edebilirler.